Trung tâm vận hành 24/7, gắn với “thành phố không ngủ”

Tại buổi làm việc, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM Trương Minh Huy Vũ nhấn mạnh, để hình thành TTTCQT, TP cần đột phá cả về thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực. Trước hết, các đơn vị sự nghiệp phải đổi mới phương thức hoạt động, gắn với khả năng huy động vốn xã hội và thu hút nhà đầu tư chiến lược. TP cần ưu tiên phát triển hạ tầng dịch vụ, tòa nhà văn phòng, trung tâm dữ liệu, sàn giao dịch hàng hóa và sản phẩm phái sinh – nền tảng để lôi kéo các tập đoàn công nghệ, tài chính quy mô hàng tỷ USD.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy TTTCQT phải vận hành 24/7, gắn liền với mô hình “thành phố không ngủ”, kinh tế đêm sôi động và hệ thống dịch vụ đồng bộ. Vì vậy, quy hoạch khu Thủ Thiêm và vùng phụ cận cần được rà soát, điều chỉnh để tạo không gian dịch vụ chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu chuyên gia và nhà đầu tư. Đồng thời, hạ tầng giao thông kết nối – đặc biệt là sự liên thông giữa sân bay Tân Sơn Nhất và Long Thành – có vai trò quyết định trong việc thu hút dòng vốn, nguồn nhân lực quốc tế.

Đồng chí Trương Minh Huy Vũ nhấn mạnh: “TPHCM cần dám nghĩ lớn, hành động quyết liệt, phát huy mọi nguồn lực để hình thành một trung tâm tài chính tầm khu vực và quốc tế. Đây vừa là cơ hội lịch sử, vừa là sức ép buộc chúng ta phải thay đổi mạnh mẽ”.

Đồng chí Trương Minh Huy Vũ phát biểu tại buổi làm việc

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, quá trình hình thành TTTCQT tại Việt Nam đã được khởi động ngay sau Đại hội XIII của Đảng. Năm 2021, Chính phủ giao cho TPHCM và Đà Nẵng nghiên cứu, đề xuất mô hình. Đến tháng 2/2023, Thủ tướng Chính phủ quyết định giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư (sau này là Bộ Tài chính) chủ trì, phối hợp các bộ, ngành xây dựng đề án trình Bộ Chính trị. Sau đó, Ban Chỉ đạo về thành lập TTTCQT được thành lập và đến năm 2024, đề án chính thức được trình Bộ Chính trị xem xét.

Theo đồng chí Nguyễn Thị Bích Ngọc, TTTCQT là một cấu trúc đặc thù, “sân chơi” của các định chế tài chính lớn. Hiện thế giới có hơn 100 trung tâm tài chính, nhưng chỉ 6-7 trung tâm hàng đầu thực sự thành công. Việt Nam đi sau, vừa có cơ hội học hỏi, vừa đối diện thách thức không nhỏ.

Đồng chí Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh, việc xây dựng TTTCQT phải dựa trên nền tảng pháp lý vững chắc, gắn với ổn định vĩ mô, an ninh tài chính – tiền tệ. Nghị quyết của Bộ Chính trị sẽ đóng vai trò “xương sống”, định hướng xây dựng TTTCQT theo thông lệ quốc tế, với 5 nhóm vấn đề then chốt: hội nhập quốc tế, sử dụng tiếng Anh, chuẩn mực toàn cầu; mô hình quản lý đặc thù; 11 nhóm chính sách phát triển (tài chính xanh, fintech, sandbox, quỹ đầu tư mạo hiểm…); cơ chế giải quyết tranh chấp độc lập; cơ chế giám sát theo thông lệ quốc tế.

“Nhà đầu tư nước ngoài quan tâm nhất đến khung pháp lý minh bạch, ổn định, bảo vệ quyền sở hữu và dòng vốn; cơ chế tự do luân chuyển vốn, cổ tức; môi trường cạnh tranh toàn cầu về thuế, sản phẩm, dịch vụ tài chính. Đây là yếu tố quyết định để thu hút dòng vốn quốc tế”, Thứ trưởng Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh.

Đồng chí Trần Hoàng Ngân phát biểu tại buổi làm việc

Xác định rõ mô hình phát triển

Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Nguyễn Hồng Sơn đề nghị TPHCM phải định hình rõ mô hình TTTCQT, vừa mang tính quốc tế, vừa phục vụ phát triển đất nước. Trung tâm không chỉ là khu vực giao dịch tài chính mà còn phải gắn với lợi thế đặc thù của TPHCM – đầu tàu kinh tế cả nước.

Theo đồng chí Nguyễn Hồng Sơn, TTTCQT không dừng ở hạ tầng vật lý mà cần chú trọng hạ tầng số, hạ tầng công nghệ, bảo đảm hội nhập và cạnh tranh toàn cầu. Quan hệ giữa cơ quan điều hành, giám sát và cơ quan giải quyết tranh chấp của trung tâm với các cơ quan trung ương cần được xác định minh bạch, thống nhất.

Một nội dung quan trọng khác là cơ cấu sản phẩm, dịch vụ tài chính. TPHCM cần lựa chọn ngành nghề, sản phẩm phù hợp để tạo lợi thế cạnh tranh, đồng thời phân định rõ định hướng phát triển TTTCQT tại Đà Nẵng. Song song, TP phải phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong công nghệ tài chính và pháp lý quốc tế, đồng thời ban hành chính sách thu hút nhà đầu tư chiến lược.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc cũng khẳng định, TPHCM có nhiều lợi thế để phát triển trung tâm tài chính toàn diện, bao gồm cả thị trường truyền thống lẫn các sản phẩm, dịch vụ hiện đại, nhờ quy mô kinh tế, hệ thống hạ tầng và sự hiện diện của Sở Giao dịch Chứng khoán TPHCM. Trong khi đó, Đà Nẵng sẽ phát triển theo hướng khu công nghệ cao gắn với khu thương mại tự do, tạo sự khác biệt và bổ trợ cho TPHCM.

Kết luận buổi làm việc, Bí thư Thành ủy TPHCM Trần Lưu Quang nhấn mạnh: “Xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế không chỉ tạo ra một thiết chế mới, mà quan trọng hơn là xác định rõ mô hình quản trị, cơ quan điều hành và cơ chế giám sát phù hợp. Một đơn vị vừa quản lý vừa giám sát là không hợp lý. Cần có cơ chế kiểm soát độc lập, hiệu quả, nhưng cũng không rườm rà, phức tạp”.

Theo đồng chí Trần Lưu Quang, điều trước mắt là phân định rõ trách nhiệm: Trung ương làm gì, TPHCM làm gì. TP phải chủ động đề xuất mô hình quản lý, nghiên cứu kỹ kinh nghiệm quốc tế để vận dụng phù hợp.

Đồng chí Trần Lưu Quang phát biểu

Đồng chí Trần Lưu Quang yêu cầu sớm hình thành tổ tư vấn với sự tham gia của cơ quan quản lý, chuyên gia, doanh nghiệp, nhà đầu tư trong và ngoài nước. Tổ tư vấn sẽ xây dựng kế hoạch ngắn hạn, trung hạn, dài hạn; đề xuất cơ chế chính sách cụ thể, khả thi.

Về nhân sự, đồng chí Trần Lưu Quang nhấn mạnh: “Không thể để người quản lý trung tâm tài chính quốc tế mà không biết tiếng Anh, không nắm vững chuyên môn tài chính. Đây là yêu cầu bắt buộc nếu không muốn bỏ lỡ cơ hội”. Do đó, TP cần cơ chế đặc biệt để lựa chọn, thu hút nhân tài.

Bên cạnh đó, TPHCM giao Viện Nghiên cứu phát triển TP phối hợp các sở, ngành rà soát lại quy hoạch, nhất là khu vực Thủ Thiêm – địa điểm dự kiến đặt TTTCQT. Quy hoạch phải đồng bộ, đầy đủ hạ tầng, dịch vụ hỗ trợ, gắn kết với thị trường chứng khoán, hệ thống ngân hàng, các quỹ đầu tư.

“TTTCQT không chỉ phục vụ TPHCM mà phải vươn ra tầm khu vực và quốc tế. Cần mở cửa, tạo môi trường minh bạch, ổn định để thu hút nhà đầu tư chiến lược, nhất là các tập đoàn tài chính lớn. Bước đi đầu tiên phải thật vững chắc. Chúng ta chưa thể thành lập ngay cơ quan mới, nhưng phải chuẩn bị kỹ về mô hình, cơ chế, nhân sự, hạ tầng để TTTCQT TPHCM đi vào hoạt động hiệu quả”, Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang nhấn mạnh.

Tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND TP Nguyễn Văn Dũng cho biết, TPHCM tiếp tục triển khai các công việc theo Kế hoạch 73/KH-UBND về triển khai xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại TPHCM. Theo đó, đẩy nhanh tiến độ sửa chữa, cải tạo địa điểm trụ sở tại số 08 Nguyễn Huệ; thực hiện rà soát quy hoạch khu vực Thủ thiêm (đặc biệt là khu lõi 9,2 ha), xây dựng các chính sách kêu gọi đầu tư theo cơ chế của Nghị quyết Quốc hội. Đồng thời, tham dự Hội nghị về Trung tâm tài chính do Đại sứ quán Anh tổ chức tại Hà nội ngày 15/9 với sự tham dự của Ông Alastair King, Thị trưởng Trung tâm tài chính Anh và các chuyên gia hàng đầu của Anh với nội dung mang tính kỹ thuật để phát triển Trung tâm tài chính. Bên cạnh đó, phối hợp tổ chức Hội thảo tại TP để trao đổi các nội dung kỹ thuật do các diễn giả của đoàn nêu trên cho các đơn vị của TP, dự kiến vào ngày 17/9. Ngoài ra, ký kết MOU giữa Trung tâm tài chính Abu Dhabi (UAE) và TPHCM; Tiếp tục hợp tác, trao đổi kinh nghiệm với Trung tâm tài chính quốc tế Astana, Kazakhstan. 

Đồng chí Nguyễn Văn Dũng phát biểu tại buổi làm việc

Tổ chức Tọa đàm bàn tròn với một số Nhà đầu tư quan tâm vào cuối tháng 9/2025. Trình Chính phủ thành lập cơ quan quản lý điều hành và cơ quan giám sát Trung tâm Tài chính tại TPHCM sau khi Chính phủ ban hành Nghị định thành lập; Tổ chức vận hành các cơ quan thuộc Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại TPHCM theo các quy định, xây dựng Chiến lược phát triển Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại TPHCM...